Figuiero
Ficus carica
Moraceae
Àutri noum : Figuiero-fèro, Figuiero-d'ase, Figuiero-de-porc, Figuiero-cabrau.
Noms en français : Figuier, Figuier comestible.
Descripcioun :La figuiero es un aubre, souvent un aubret, bèn couneigu. De saupre que ço que manjan èi, d'un biais boutani, un "faus fru". Dins la figo que sèmblo uno urno, s'atrobon de flour mistoulino que devran èstre fecoundado pèr de pichots insèite, (lou Blastophaga) que passon d'uno figo à l'autro. Li pichots akène que trouban dins la figo soun li "vertadié fru" de la planto.
Usanço :I'a dos meno de figo. Li figo di figuiero-cabrau soun pas manjadisso que caupon un fube de blastofage (figo flour) au contro di "figuiero femello" (figo fru).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ficus
Famiho : Moraceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Paret
- Escoumbre e proche dis oustau
- Baragno
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ficus carica L., 1753
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753